- Ngày 30-6-2011, tại Trung Tâm Mục Vụ Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn dành cho các tác giả giáo tỉnh Sài Gòn,
- Ngày 15-7-2011, tại Trung Tâm Mục Vụ Tổng Giáo phận Huế dành cho các tác giả giáo tỉnh Huế,
- Ngày 19-7-2011, tại Tòa Giám Mục Hải Phòng dành cho các tác giả giáo tỉnh Hà Nội.
Xin được giới thiệu sự kiện và ý nghĩa qua 5 tệp tin:
I. Bản tin sự kiện: Lễ trao giải Nhánh Huệ Nước Trời tại ba Giáo tỉnh
II. Những chia sẻ của các Chủ Chăn
III. Những chia sẻ của các Câu Lạc Bộ
IV. Những chia sẻ của các tác giả
V. Những chia sẻ của Ban Tổ Chức
Mong rằng 5 tài liệu này sẽ giúp các thành phần Dân Chúa có một cái nhìn về hiện tình việc sáng tác thơ văn Công giáo Việt Nam và những việc cụ thể cần chung tay đóng góp.
LỄ TRAO GIẢI NHÁNH HUỆ NƯỚC TRỜI TẠI BA GIÁO TỈNH
1. TẠI GIÁO TỈNH SÀI GÒN
6giờ chiều 30-6-2010, Sài Gòn mưa tầm tã, hầu hết các ngả đường đều ngập nước, nhiều đường xe không di chuyển được. Vì thế, rất nhiều khách mời của buổi trao giải Nhánh Huệ Nước Trời (NHNT) không đến được. Ban Tổ Chức (BTC) phải lùi giờ khai mạc từ 6g30 xuống 7g00. Chương trình do Câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ (CLB – ĐXT) Sài Gòn đảm trách, thực hiện tại Hội trường An Phong của Trung Tâm Mục Vụ DCCT Sài Gòn, số 38 đường Kỳ Đồng, với khoảng hơn 100 người hiện diện. Về phía giáo sĩ, chỉ có hai linh mục: Cha Yuse Tiến Lộc, DCCT và cha Phaolô Hoàng Kim Tốt, giáo phận Phan Thiết. Về phía BTC có anh Cao Huy Hoàng và anh Lê Hồng Bảo.
Sau lời chào mừng và giới thiệu của cụ Hương Quê, chủ nhiệm CLB ĐXT Sài Gòn, anh Cao Huy Hoàng thay lời BTC chuyển đến buổi trao giải lời chào chúc của Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống, Chủ tịch Ủy Ban Văn Hóa HĐGM Việt Nam và của Đức Ông Nhà Thơ Xuân Ly Băng. Anh Cao Huy Hoàng mời gọi mọi người cùng tưởng niệm cha Anrê Trần Cao Tường (1946-2010), người đã sáng lập nên Mạng Lưới Dũng Lạc (MLDL), đơn vị tổ chức giải NHNT cùng trang mạng Hướng Về Đại Hội Dân Chúa. Với MLDL khai sinh năm 2005, Cha Tường đã quy tụ thành công các tác giả Công giáo tên tuổi trong và ngoài nước. Cha đã hỗ trợ thành lập trên MLDL hai chuyên san dành cho các cây bút trẻ: Chuyên san Đồng Xanh Thơ về thơ (2006) và chuyên san Vườn Ôliu về văn (2008). Sinh hoạt đều đặn của hai chuyên san này đã đưa đến hai cuộc gặp gỡ tại Phan Thiết đầu năm 2008 và đầu năm 2010, rồi đến cuộc thi viết Sen Giữa Lầy (2009-2010) và NHNT (2010-2011).
Buổi trao giải tại Hội trường An Phong dành cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn và hai tác giả sinh viên miền Trung đang học tại Sài Gòn, gồm 9 tác giả đạt các giải triển vọng thuộc bộ môn thơ Đường (Cao Danh Viện và Nguyễn Giới – gp Xuân Lộc; Cù Mè – gp Sài Gòn), các thể thơ khác (Đỗ Văn – gp Xuân Lộc; An Thiện Minh và Xuân Trang – gp Sài Gòn), truyện ngắn (Võ Thị Anh Nguyệt và Nguyễn Khắc Thư – gp Nha Trang; An Thiện Minh và Đinh Thị Thu Hằng – gp Sài Gòn); 6 tác giả đạt giải ba (thơ Đường: Trần Ngọc Kính và Lưu Minh Gian – Dòng Tên; Hữu Tâm – linh mục gp Phan Thiết; các thể thơ khác: Bùi Nghiệp và Nguyễn Phúc Nguyên – giáo phận Sài Gòn; kịch bản: An Thiện Minh – gp Sài Gòn); giải nhì thơ mới (Lm Hữu Tâm – gp Phan Thiết); 2 tác giả đạt giải nhất (thơ Đường: An Thiện Minh – gp Sài Gòn; truyện ngắn: Cao Gia An – Dòng Tên).
Buổi trao giải là dịp để cử tọa biết đến một loại hình sinh hoạt mới giữa lòng Dân Chúa tại Việt Nam: những CLB sáng tác thơ văn Công giáo ở cấp giáo xứ, giáo hạt và giáo phận. Tại Giáo tỉnh sài Gòn đã có 4 CLB: CLB ĐXT Sài Gòn, CLB ĐXT Phan Thiết, CLB ĐXT Xuân Lộc và CLB Thi Ca Cầu Nguyện.
Đức kết buổi trao giải, cha Yuse Tiến Lộc DCCT nhận định: “Đã từ rất lâu, văn thơ Công Giáo hầu như im tiếng và mất hút trong lòng dân tộc. Đây là điều đáng tiếc ! Nhưng qua cuộc thi “Nhánh Huệ Nước Trời” đã nhìn thấy một ánh quang của thi đàn Công Giáo thực thụ, quy tụ những người cầm bút đặc sắc để ca ngợi Thiên Chúa và phát huy tinh hoa ngôn ngữ Việt. Nhìn sơ qua tập sách đã thấy có 8 vở kịch hay. Đây là sức bật rất lớn với những ý tứ và văn chương ở tầm cao, không như những vở hoạt cảnh chưa diễn đã biết, chưa nói đã hiểu. Mong thay việc đẩy mạnh sức sáng tạo của các văn nghệ sĩ trong việc loan báo Tin Mừng bằng chính ngòi bút của mình”.
2. LỄ TRAO GIẢI TẠI GIÁO TỈNH HUẾ
Ngày 15/07/2011 đã diễn ra lễ trao giải dành NHNT dành cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Huế, tại Hội Trường Trung Tâm Mục Vụ, TGP Huế.
8g30 sáng, các tác giả dự thi, các tác giả đạt giải, đại diện các CLB, đại diện các cây bút công giáo của sáu Giáo phận thuộc Giáo Tỉnh Huế, cùng với 70 học sinh giáo lý của giáo phận Qui Nhơn đạt giải cuộc thi văn thơ Linh mục Đặng Đức Tuấn lần II đã có buổi giao lưu chia sẻ sinh hoạt. Ba trên sáu Giáo phận trong Giáo tỉnh đã có CLB sáng tác thơ văn Công giáo: Qui Nhơn, Nha Trang và Đà Nẵng. Đại biểu của những nơi có CLB đã chia sẻ về kinh nghiệm thành lập, nhịp sinh hoạt, những kết quả đáng trân trọng về số người tham gia viết, chất lượng các tác phẩm và những hứa hẹn. Đại biểu các nơi khác chia sẻ về nhu cầu họ thấy cần liên kết anh chị em thành CLB để trao đổi với nhau và nâng đỡ các tài năng trẻ. Kết thúc buổi giao lưu, cha Trăng Thập Tự, Trưởng BTC cuộc thi, đã mời tất cả thông qua điều nguyện vọng xin quý Đức Cha cho tổ chức cuộc thi chính thức ở cấp Giáo tỉnh vào năm 2012.
10g30, mở đầu chương trình Lễ Phát Giải, Cha Đaminh Minh Anh, Trưởng Ban Thánh Nhạc Giáo phận Huế, cũng là thành viên trong Ban Giám Khảo, Trưởng ban Tổ Chức Lễ Phát Giải tuyên bố lý do giới thiệu thành phần tham dự:
- Đức Tổng Giám Mục Stêphanô Nguyễn Như Thể, mặc dù sức khỏe không được tốt nhưng vẫn ưu ái hiện diện suốt buổi lễ trao giải.
- Đức Cha phụ Tá Phanxicô Xavie Lê Văn Hồng
- Nhạc sư Giuse Phạm Đức Huyến cùng Ban Giảng Huấn Khóa Ca Trưởng TGP Huế.
- Ban Tổ chức cuộc thi gồm: Lm. Nhà thơ Trăng Thập Tự, anh Pm Cao Huy Hoàng – chủ nhiệm chuyên san Đồng Xanh Thơ, anh Lê Hồng Bảo – chủ nhiệm chuyên san Vườn Ôliu, anh Tađêô Nguyễn Thanh Xuân, trong ban Giám khảo và anh Dzuy Sơn Tuyền, tác giả thơ Huệ Trắng, bài xướng của cuộc thi.
- Đại diện các CLB hoặc giới cầm bút Công giáo từ các giáo phận Ban Mê Thuột (anh Trần Ngọc Hạnh), Kon Tum (anh Lê Minh Sơn), Nha Trang (anh Lê Hồng Bảo và 2 tác giả đạt giải: Nguyễn Hoàng Hải và Dương Duy Tân), Quy Nhơn (hai anh Nguyễn Văn Tường và Dương Thành Thiêng), Đà Nẵng (anh Trương văn Thơm và các tác giả đạt giải: Nguyễn văn Sướng và Phạm Thành) và tác giả đạt giải thuộc TGP Huế (Tippy, Sao Đêm và Vân Du).
- 370 học viên khóa Ca Trưởng và 70 thiếu nhi đạt giải Văn Thơ Linh Mục Đặng Đức Tuấn, của Giáo phận Quy Nhơn.
Tiếp đó, Cha Trăng Thập Tự, thay lời BTC chào mừng quý khách và các bạn văn, bạn thơ. Lời phát biểu được kết thúc với điểm nhấn đã được thông qua trong phần giao lưu các tác giả trước đó: “Buổi trao giải cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Huế hôm nay, là một xác nhận cụ thể về sự nâng đỡ của Qúy Đức Cha và cũng là một cơ hội quý báu, để chúng con đệ đạt lên Đức Tổng Giám Mục và Qúy Đức trong Giáo tỉnh, một nguyện vọng nhỏ: Ước mong Đức Tổng và Qúy Đức Cha, cho tổ chức một giải văn thơ cho các bạn trẻ trong Giáo tỉnh, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà thơ Hàn Mạc Tử, ngày 22/09/2012 tới đây. Chúng con đệ đạt nguyện vọng này, không riêng cho Giáo tỉnh Huế mà cho cả ba Giáo tỉnh”.
Tiếp lời Cha Trăng Thập Tự, anh Nguyễn Thanh Xuân giới thiệu một hoạt động đang tiến hành nhân cuộc kỷ niệm này, bộ sưu tập 4 quyển mang tên: “100 năm sinh Hàn Mạc Tử – 100 nhà thơ Công giáo mới”.
Tiếp đó hai anh Cao Huy Hoàng và Lê Hồng Bảo công bố và giới thiệu các tác giả đạt giải thuộc Giáo tỉnh Huế.
Về xướng họa thơ Đường, tác giả Vân Du, Đại chủng viện Huế, gp Huế, đạt giải nhì, tác giả Giuse Nguyễn Văn Sướng, gp Đà Nẵng, tác giả Sao Đêm, Đại chủng viện Huế, gp Huế và tác giả Nguyễn Vũ Hồng Kha, gp Quy Nhơn, tác giả trẻ tuổi nhất, 16 tuổi, học sinh lớp 9, đạt giải triển vọng.
Về các thể thơ khác, tác giả Cao Nguyên, gp Kontum, đạt giải nhất; các tác giả Giuse Nguyễn Văn Sướng, gp Đà Nẵng, Vân Du, Đại chủng viện Huế, gp Huế, Nguyên Thiện, gp Đà Nẵng, Nam Giao gốc gp Huế, đang ở Úc Châu, và Phạm Đình Duy, gp Nha Trang, đạt giải triển vọng.
Về kịch bản, tác giả Giuse Nguyễn Văn Sướng, gp Đà Nẵng, đạt giải nhì; tác giả Tippy, gp Huế, đạt giải triển vọng.
Về truyện ngắn, tác giả Lê Thành Đích, gp Nha Trang, đạt giải ba; các tác giả Dương Duy Tân, , Đại chủng viện Sao Biển Nha Trang, Phạm Thành, gp Đà Nẵng, Nguyễn Khắc Thư, gp Nha Trang, Nguyễn Hoàng Hải, Đại chủng viện Sao Biển Nha Trang, Lm Nguyễn Thành Tiên, gp Nha Trang, và Đinh Thị Thu Hằng, gp Nha Trang, đạt giải triển vọng.
Đức Cha Phụ Tá và Cha Minh Anh đã trao giải thưởng bằng hiện kim, giấy chứng nhận và quà tặng cho các tác giả đạt giải. Anh Nguyễn Văn Sướng, đại diện các tác giả đạt giải nói lên lời cám ơn và hứa nguyện phát huy tài năng để phụng sự Thiên Chúa dưới sự hướng dẫn của Giáo quyền.
Đức Cha Phụ Tá đã thay lời Đức Tổng ban huấn từ với “ước mong trong tương lai có nhiều tổ chức cuộc thi viết để lớp trẻ tiếp tục kế thừa và phát huy làng thơ văn Công giáo ngày một tốt đẹp hơn…” Ngài cũng cho biết việc tổ chức cuộc thi ở cấp giáo tỉnh là một nguyện vọng chính đáng.
Cuối cùng, Cha Trăng Thập Tự đại diện cho Ban tổ chức nói lời cám ơn mọi người cùng hát bài Kinh Hòa Bình kết thúc buổi lễ trao giải.
3. LỄ TRAO GIẢI TẠI GIÁO TỈNH HÀ NỘI
Buổi trao giải NHNT dành cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Hà Nội, đã diễn ra tại Hội Trường Nhà Mục Vụ, Giáo phận Hải Phòng, ngày Thứ Ba, 19/07/2011, từ 9 giờ đến 11g30. Điểm nổi bật ở lần này là sự hiện diện của Đức Cha Giuse Vũ Văn Thiên, Giám Mục Giáo phận Hải Phòng, Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ, Giám Mục Giáo phận Thái Bình và Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt, Giám Mục Giáo phận Bắc Ninh, cùng với các linh mục đại diện chính thức của Tổng giáo phận Hà Nội (cha Giuse Vũ Quang Học), Giáo phận Bùi Chu (cha Đaminh Trần Ngọc Đăng), Giáo phận Phát Diệm (cha Phêrô Nguyễn Văn Hiện) và Giáo phận Thanh Hóa (cha Giuse Phạm Văn Quế). Sự hiện diện đông đảo thật đáng quý, nói lên bận tâm sâu sắc của các Chủ Chăn về vấn đề tiếng Việt và văn học Công giáo, một lãnh vực mục vụ quan trọng nhưng lâu nay chưa được lưu ý đúng mức.
Cha JB Vũ Văn Kiện, quản lý Tòa Giám Mục, và CLB Thơ Tâm Nguyện Hải Phòng đã chuẩn bị tất cả hết sức chu đáo. Cử tọa trong phòng hội ngồi thành vòng chữ U, mọi người vừa nhìn thấy nhau vừa có thể cùng hướng lên lễ đài. Ngoài các đại diện giáo quyền nêu trên, còn có một số linh mục và chủng sinh giáo phận Hải Phòng, đoàn đại biểu từ Vinh có sáu giáo dân và hai nữ tu, đoàn đại biểu từ Hà Nội có bốn giáo dân, một dự tòng là tác giả đạt giải và một nhà giáo nữ ngoài Công giáo, đa số còn lại là thành viên CLB Tâm Nguyện Hải Phòng, trong đó có một nhà thơ ngoài Công giáo và Mục sư Nguyễn Thiện Tạo của Hội Thánh Tin Lành.
Mở đầu, mọi người cùng hát kinh Đức Chúa Thánh Thần, người dẫn chương trình nói lời chào mừng và mời mọi người thưởng thức slideshow “Hành Trình Bạch Huệ” do nữ tu Goretti ở Huế thực hiện theo sát nội dung bài thơ cùng tên của nhà thơ Hoàng Quang. Sau slideshow và hoạt vũ của các bạn sinh viên, hai người dẫn chương trình giới thiệu quan khách và các thành phần tham dự và những nét chính về cuộc thi Nhánh Huệ Nước Trời.
Thay lời BTC, cha Trăng Thập Tự trình bày một diễn tiến hoạt động tông đồ trong lãnh vực văn thơ từ hai mươi năm qua, dẫn đến những thành quả hiện nay và nêu lên một số những việc dễ làm trong mục vụ chăm sóc tiếng Việt cho các bạn trẻ cũng như để đẩy mạnh việc sáng tác thơ văn Công giáo.
Tiếp đó, đại diện CLB Tâm Nguyện Hải Phòng và đại diện các nhóm tác giả từ các giáo phận Vinh, Hà Nội và Thái Bình giới thiệu hiện tình sinh hoạt văn thơ Công giáo tại giáo phận mình. Một bạn trẻ đã đọc lá thư hiệp thông của tác giả Đình Chẩn Trần Văn Đỉnh, chủng sinh giáo phận Phát Diệm, hiện đang du học tại Rôma và là một trong các giám khảo của giải Nhánh Huệ Nước Trời. Lá thư nêu lên nỗi bức xúc mục vụ về tiếng Việt và cả ngoại ngữ trong việc đào tạo người trẻ cho Giáo hội Việt Nam.
Sau bản song ca của hai ca viên giáo xứ An Hải và phần diễn ngâm của nhà thơ Hồng Thắm, hai anh Dzuy Sơn Tuyền và Lê Hồng Bảo công bố kết quả cuộc thi và giới thiệu các tác giả đạt giải thuộc giáo tỉnh Hà Nội:
- Tác giả Cỏ Dại Trần Phương Nhã, giáo phận Hải Phòng, đạt giải nhì họa thơ Đường.
- Tác giả Maria Khánh Vân, tên thật là Trần Thị Huyền Vân, giáo phận Vinh, đạt giải nhì thơ mới và giải nhì truyện ngắn
- Tác giả Tuệ Tâm Nguyễn Kim Dạ, dự tòng, thuộc giáo phận Hà Nội, đạt giải ba kịch bản
- Tác giả Giuse Nguyễn Văn Tuyên, phó tế, giáo phận Thái Bình, đạt giải ba truyện ngắn
- Tác giả Long Hương Nguyễn Hữu Long, gốc giáo phận Vinh, hiện sống tại Đan Mạch, đạt giải ba về kịch bản.
Ba Đức Giám Mục hiện diện đã trao giải thưởng, giấy chứng nhận và quà tặng cho các tác giả đạt giải hoặc người được ủy quyền.
Tiếp đến là phần chia sẻ của những người đạt giải. Tác giả Trần Phương Nhã hiện đang du học tại Đức, thân mẫu là bà Maria Vũ Thị Hồi đã nhận giải và đọc lá thư thay con. Lá thư của Trần Phương Nhã cũng như những phát biểu của ba tác giả Maria Khánh Vân, Nguyễn Văn Tuyên và Kim Dạ nêu lên nỗi bức xúc sâu xa về mục vụ văn hóa, đã lôi cuốn sự lắng nghe và rung động của tất cả cử tọa.
Trong dịp này, một thanh niên người Pháp đang giúp giảng dạy ngoại ngữ cho các chủng sinh ở TGM Hải Phòng – anh Olivier – đã chia sẻ mối đồng cảm với những người làm văn học công giáo Việt Nam bằng một bài thơ tiếng Pháp rất sâu sắc, vừa thể hiện niềm tin vững vàng vào Thiên Chúa, vừa chuyển tải triết lý nhân sinh bằng nét đẹp tạo hình của thi ca.
Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt chia sẻ rằng ngài vẫn thích viết và đã viết khá nhiều nhưng từ ngày đảm nhận gánh nặng giám mục, chưa sao thu xếp thời giờ để hoàn tất những gì đã khởi sự. Để giúp mọi người có một cái nhìn bình thản hơn, đã nhấn mạnh sự kiện: dù sao trong những thập niên qua về thơ đã có những tác giả nổi bật như Đức Ông Xuân Ly Băng, Cha Nguyễn Xuân Văn, Cha Trăng Thập Tự và tác giả Đơn Phương, với tập Ngọc Đàn Thanh mới xuất bản; bên cạnh đó khắp nơi và trong mọi hoàn cảnh khó khăn vẫn đang có những người âm thầm sáng tác, có thể nhiều thập kỷ sau người ta mới biết đến tác phẩm của họ. Dù sao, chính Chúa Thánh Thần vẫn không ngừng hành động nơi Dân Chúa.
Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ, Giám mục Thái Bình, giới thiệu khuôn mặt nổi bật của Thái Bình là Đức Giám mục Nguyễn Văn Sang, tức nhà thơ Bạch Lạp. Đức Cha Phêrô vui mừng vì việc vận động sáng tác thơ văn Công giáo trong những năm gần đây đã đạt những kết quả đáng kể. Ngài hứa sẽ cố gắng để phát huy phong trào tại giáo phận ngài.
Theo chương trình, lẽ ra còn có phần phát biểu của các cha đại diện các giáo phận nhưng thời giờ không cho phép. Một số phát biểu sẽ được ghi lại trong tài liệu số 3 và tài liệu số 5.
Với tư cách chủ nhà Đức Giám Mục Hải Phòng đã đúc kết buổi tọa đàm. Ngài cám ơn BTC đã chọn TGM Hải Phòng để tổ chức buổi trao giải, cám ơn các Đức Cha và quý Cha đại diện các giáo phận đã đến tham dự. Đức Cha đã chuẩn bị đọc bài thơ Mắc nợ của tác giả Nguyễn Văn Thiên để nêu bật những nợ tình, nợ nghĩa, cũng như món nợ văn chương trong viễn cảnh mục vụ truyền giáo cho thời mới, tuy nhiên tiếc là đã đến giờ bế mạc, không thể nói nhiều hơn.
Sau lời cám ơn của Ban Tổ Chức, buổi trao giải được kết thúc với kinh khấn Thánh Giuse và bài hát Kinh Hòa Bình.
LM TRĂNG THẬP TỰ VÕ TÁ KHÁNH
