Lời Chúa hôm nay (Chúa Nhật 20 Thường niên – năm A) quả là một tin mừng cho dân ngoại.
- Sách tiên tri Isaia đã mở đầu với lời hứa của Thiên Chúa cho “những người ngoại bang” theo Chúa để phụng sự Chúa và mến yêu danh Người, để trở nên tôi tớ Chúa, tất cả những ai giữ ngày Sabbat, không hề sai lỗi, và trung thành với giao ước của Ta, Ta sẽ dẫn chúng lên núi thánh, và Ta sẽ cho chúng niềm vui trong nhà cầu nguyện. Ta sẽ nhận những lễ toàn thiêu và hiến tế của chúng trên bàn thờ, vì nhà Ta là nhà cầu nguyện cho mọi dân tộc”. (Is 56, 1. 6-7)
- Đáp ca với Tv 66, 2-3. 5. 6 và 8 nói đến niềm vui ơn cứu độ cho khắp cùng bờ cõi trái đất, cho hết các dân tộc: “Chư dân hãy ca tụng Ngài! Thân lạy Chúa, hết thảy chư dân hãy ca tụng Ngài” (c. 4).
- Thánh Phaolô nhắc lại việc chính ngài là dân ngoại đã trở nên Tông Đồ của dân ngoại để mọi người dân ngoại được Chúa thương xót. (x Rm 11, 13-15. 29-32)
- Câu chuyện Tin Mừng hôm nay là câu chuyện của một người dân ngoại có niềm tin, niềm tin vào chỗ có uy tín, vì là uy tín của Thiên Chúa. Và khi đã đặt niềm tin nơi Thiên Chúa, con người ta kiên trì trong thử thách, trước nghịch cảnh, bất chấp mọi cấm cản, mọi xua đuổi khước từ.
Người xứ Canaan, vẫn bị người Do Thái xem thường là ngoại giáo, là giống dân xấu xa tồi tệ, không xứng đáng là con cái Thiên Chúa, là loại “chó con’… Thế mà có một bà Canaan đến với Chúa Giêsu lại nằn nì, năn nỉ xin thương xót bà, vì con gái bà đang bị quỷ ám. Bà bất chấp tất cả mọi ánh mắt khinh bỉ, bất chấp mọi lời xua đuổi loại trừ, bất chấp cả sự lãnh đạm vô tình của Chúa Giêsu: “Lạy Ngài là con Vua Đavít, xin thương xót tôi: con gái tôi bị quỷ ám khốn cực lắm”.
- Bà xin được lòng thương xót. Như thế là biết khiêm tốn nhận ra thân phận Canaan của bà hiện nay không ai thèm thương xót cả! Kìa những ánh mắt xa lạ, khinh bỉ. Kìa những lời lẽ khiếm nhã. Kìa những thái độ đuổi xua!
- Bà mãi nằn nì với Chúa Giêsu cho thấy bà có niềm tin mãnh liệt vào Chúa Giêsu, nghĩa là, Bà vẫn xem Chúa Giêsu là con người có uy tín, có lòng thương. Bà đã kiên trì gõ đúng cửa nhà người có thể cảm thông thương xót bà.
- Và khi đã xác tín mình đặt niềm tin đúng chỗ, thì không ai có thể cấm cản nổi. Có thể bà không nghe câu này “Xin Thầy bảo bà ấy về đi, vì bà ấy cứ theo sau chúng ta mà kêu mãi!”, nhưng bà có thể nhận ra sự chối từ của các môn đệ, vì thế bà kiên trì vượt qua bằng cử chỉ quì sấp mình xuống mà khẩn khoản lạy xin: “Lạy Ngài, xin cứu giúp tôi”. Bà cũng vượt qua thái độ rất Do Thái của Chúa Giêsu: “Không nên lấy bánh của con cái mà vứt cho chó con” bằng một lý luận rất mộc mạc, đơn sơ phát xuất từ niềm tin của bà: “Thưa Ngài, đúng thế, nhưng mà lũ chó con cũng được ăn những mảnh vụn trên bàn chủ rơi xuống”.
Có một chi tiết quan trọng là khi các tông đồ thảo luận nội bộ với Chúa Giêsu về việc đuổi bà đi, Chúa Giêsu đã cho thấy sứ vụ của mình: “Thầy chỉ được sai đến cùng chiên lạc nhà Israel”. Và đó cũng là sứ vụ của các tông đồ, của chúng ta những người theo Chúa: loan tin mừng cho người ngoại giáo.
Câu chuyện Tin Mừng kết thúc tuyệt đẹp: Chúa Giêsu đã tưởng thưởng cho bà người Canaan, ngoại giáo: “Này bà, bà có lòng mạnh tin. Bà muốn sao thì được vậy”. Và ngay lúc đó, con gái bà đã được lành”.
Thay đổi cái nhìn
Lời Chúa hôm nay, trước tiên, mời gọi chúng ta thay đổi cái nhìn của chúng ta đối với tha nhân. Trong mắt Thiên Chúa, không có sự phân biệt kỳ thị. Chúa cũng muốn chúng ta gửi đến mọi người ánh mắt đầy yêu thương và khoan dung của Thiên Chúa. Ai cũng có một thân phận người như nhau, và ai cũng được Chúa yêu thương ban ơn cứu độ. Cái nhìn chủ quan tự phụ luôn dẫn chúng ta đến chỗ lầm lẫn. Bởi vậy, hãy khiêm tốn mà nhìn nhận và tôn trọng sự hiện diện của mọi người. Người đàn bà xứ Canaan, vừa là đàn bà, vừa là người Canaan, cả hai chi tiết đều không tốt đẹp gì, giá trị gì dưới mắt người Do Thái, nhưng Chúa Giêsu đã đảo ngược cái nhìn của họ và dạy cho họ bài học: “Thầy chỉ được sai đến cùng chiên lạc nhà Israel”.
Trong đời thường, chúng ta cũng đã bao lần ngộ ra sự lầm lẫn nguy hiểm của mình khi đặt cho tha nhân một đánh giá thấp kém, một cái nhìn khinh bỉ, và cả một sự loại trừ thiếu bác ái. Và còn nguy hiểm hơn nữa là chủ quan rước lấy cái tốt của sự ngọt ngào dối trá, nịnh bợ, khen tặng, đến khi vỡ lẽ ra mới hỡi ôi than thở tôi đã lầm.
Vậy, xin đừng xem thường ý tốt của người mà mình cho là xấu, nhưng hãy biết sợ ý xấu của người mà mình cho là tốt.
Đang có một thực tế không ai phủ nhận được, là, có nhiều người lương dân, chưa được rửa tội, chưa phải là người công giáo, họ đang sống tốt hơn chúng ta.
Đặt niềm tin vào chỗ có uy tín
Bà người Canaan đã để cho chúng ta bài học là hãy đặt trọn niềm tin vào Thiên Chúa, vì Người có uy tín. Vì thế, đừng vơ vẩn đặt niềm tin vào người đời, và càng không thể đặt niềm tin nơi những người luôn chống lại Thiên Chúa.
Qua thiên tai kép động đất và sóng thần ở Nhật, người ta ca tụng người Nhật có nếp sống khá văn minh- cụ thể như việc biết nhường nhịn cho nhau, chia sẻ cho nhau và tuân thủ thứ tự lịch sự khi nhận lương thực.
Rồi qua đó, người ta lại đặt một giả sử, nếu chuyện đau buồn ấy xảy ra tại Việt Nam thì sao? Có văn minh, có lịch sự như vậy không?
Có một lý luận khá là thú vị: Người Nhật xếp hàng lãnh gạo, có đứng ở vị trí hai ngàn thì họ vẫn kiên trì giữ kỷ luật cho đến lúc tới phiên họ, vì họ tin tới phiên họ, vẫn còn gạo để lãnh. Còn người VN, chen lấn xô đẩy nhau, vì họ không dám tin là đến phiên họ mà còn được gạo để lãnh!
Cho dù là đặt niềm tin vào người trần gian, thì chắc hẳn chúng ta cũng phải đặt vào đúng chỗ có uy tín, đáng tin cậy, nói được làm được, không nói một đường làm một nẻo, không hứa cuội nuốt lời, không mưu ma kế quỷ úp ngửa như trở bàn tay hai mặt. Ai dám đặt niềm tin vào chỗ mất uy tín! Liều lĩnh chăng?
“Dò sông dò biển dễ dò, nào ai lấy thước mà đo lòng người”, nói về “Lòng người thay đổi”, vẫn là câu nói với ngụ ý con người tốt đó rồi ra xấu xa chẳng mấy hồi! Câu này không có dụng ý cho việc xấu trở nên tốt. Cũng vậy, khi đặt niềm tin vào người trần gian, ai cũng rất ngờ vực vì có dám tin được ai trên đời. Tốt đó, rồi xấu đó! Hoặc, nghe nói rất hùng hồn uy tín, nhưng việc làm thì mất uy tín quá đỗi! Sự gian tà dối trá trong cái vỏ bọc ngọt tưởng như là uy tín. Hèn chi người ta gọi là mỵ dân.
Lời cầu nguyện với lòng tin vững mạnh và kiên trì
Khi đã đặt niềm tin vào Thiên Chúa đầy uy tín, chúng ta có thể khẩn khoản nài xin với lòng tin vững mạnh và kiên trì. Cả điều chúng ta xin cho chúng ta và cả điều chúng ta xin cho người khác với lòng bác ái, đều được Thiên Chúa nhậm lời.
Ba năm trước, cũng câu chuyện Tin Mừng hôm nay, tôi nhớ có buổi chia sẻ thú vị của các Huynh Trưởng:
“Em xin Chúa thương xót em vì người bạn đời của em đang bị quỷ ám, mà chưa được”
“Ổng bị quỷ gì ám?”
“Quỷ kiêu ngạo, quỷ rượu chè trai gái… hình như bảy quỷ luôn!”
“Quỳ xuống trước bàn thờ, lạy xin, và kiên trì đi. Em xin được rồi. Ông nhà em cũng bị quỷ gái với quỷ rượu, quỷ bỏ lễ Chúa nhật, đủ thứ quỷ… mà hôm nay đàng hoàng rồi”
“Tôi thua các bà, bà nhà tôi thì bị quỷ nhan sắc nó ám mãi, nên cứ hai ba ngày lại đến thẩm mỹ viện, mất tiền, mất giờ, mất tình cảm của tôi, cũng chỉ vì câu nói của ai đó: “em ơi, em còn đẹp lắm”.
“Xin qua chuyện ấy đi, tui nghĩ, nếu có lòng tin mạnh, thì được tất, kể cả nguyện xin rằng: “Xin Ngài thương xót tôi, vì thế giới này, hoặc vì dân tộc này đang bị quỷ ám!”
Lạy Chúa, xin cho chúng con cái nhìn tốt đẹp đối với anh em lương dân, và cái nhìn sâu thẳm vào lòng mình để thấy lòng mình đang bị đủ các thứ quỷ vây hãm, ám hại. Xin Chúa thương xót chúng con. Chúng con tin tưởng vào quyền năng và tình thương của Chúa.
PM. Cao Huy Hoàng (11-8-2011)
